ตอน : บทที่ ๖

สถานีการค้าสาขาด่านขุนทด
แรม ๑๒ ค่ำ เดือน ๑๑ ปีมะโรง ยามเช้า​

รุ่งขึ้น​วันถัดมาซุนปุ๊กก่ายรีบรุดมาตรวจดูอาการ​แต่เช้า​อีกครา ขากลับออกมาซุนปุ๊กก่ายกลับมีสีหน้าแช่มชื่นขึ้น​ ​และบอกให้ทุกคนวางใจ
ตลอดวันไร้เรื่อง​ราวใดกระทำ ผู้คนในกองคาราวาน​ส่วนใหญ่จึงพักผ่อน​เอาแรง​และตรวจตรา​ความเรียบร้อย​ของเล่มเกวียน เว้น​แต่เจ้าขุนหาญ​และสี่องครักษ์สหายคู่ใจ ต่างควบขี่ม้าติดตามซุนยี่หลงออก​ไปชมดูฟูงม้า​ที่คอกเชิง​เขา

​แต่เดิมซุนเส้าหลงผู้​เป็นบิดา ​ได้นำม้าสายพันธุ์มองโกลจากนอกกำแพงใหญ่มาผสม​กับสายพันธุ์พื้นเมือง ​เนื่องจากม้าจากนอกกำแพงมีลักษณะรูปร่างสูงใหญ่ ช่วงขายาว​และมีฝีเท้าปราดเปรียว ​แต่พ่อพันธุ์​ที่คัดสรรแล้ว​​ทั้งสิ้นสามสิบตัว ​เมื่อบรรทุกขึ้น​เรือกลับเสียชีวิตตั้งแต่อยู่​บนเรือเสียสิบแปดตัว เหลือเพียงสิบสองตัว​ที่รอดมาถึงเมืองอโยธา ​แต่อยู่​​ได้ไม่ถึงครึ่งปี พ่อพันธุ์​ที่เหลือก็เสียชีวิต​ทั้งหมด ​เนื่องจากไม่​สามารถปรับตัวให้เข้า​กับ อากาศ​ที่ชุ่มชื้นเข้มข้นของเขตภูมิภาคนี้​ได้
ทางซุนเส้าหลง จึง​ได้มีหนังสือ แจ้งขอให้ทางราชสำนัก​พระเจ้ากรุงจีนจัดส่งพ่อพันธุ์มาใหม่ ​แต่ครานี้ทางราชสำนัก กลับคัดสรรพ่อพันธุ์จากเขตแดนกังหนำจำนวนสามสิบตัว ​เพราะ​เนื่องจากมีภูมิอากาศในถิ่นนี้ ไกล้เคียง​กับทางอโยธยา ครั้งนี้ม้าพ่อพันธุ์​ที่จัดส่งมา กลับรอดชีวิตจากบนเรือมา​ได้​ทั้งหมด ​แต่มาเสียชีวิต ​เมื่อถึงเมืองอโยธยาแล้ว​จำนวนแปดตัว

ซุนเส้าหลงจึงผสมพ่อพันธุ์​ที่เหลือ​กับแม่พันธุ์​ที่คัดสรรแล้ว​ ในเขต อโยธยา​และเมืองไกล้เคียง จากนั้น​คัดเลือกรุ่นลูก​ที่มีลักษณะดีผสมพันธุ์กันต่ออีกสองรุ่น จึง​ได้ม้า​ที่รูปร่างเล็กกว่าพ่อพันธุ์จากกรุงจีน ​แต่ก็สูงใหญ่ สง่างาม​และปราดเปรียว กว่าม้าพันธุ์พื้นเมือง จึงทำให้ม้าของซุนเส้าหลง​เป็น​ที่นิยมในหมู่เจ้าเมืองต่างๆ​ ​ที่​ต้องการมีไว้ประดับบารมี ​และ​ใช้​เป็นม้าศึกในกองทัพ

การเพาะพันธุ์ม้า จึง​เป็นสินค้า​ที่สำคัญอีกรายการหนึ่ง​ ​ที่ทำราย​ได้ให้แก่สถานี​เป็นอย่างงาม ​เมื่อสิ้นซุนเส้าหลง ซุนตั่วหลงบุตรคนโต ไม่ชำนาญการเลี้ยงม้า จึง​ได้มอบฝูงม้า​ทั้งหมด ให้ซุนยี่หลงผู้น้อง​เป็นผู้ดูแล ซุนยี่หลงจึง​ได้โยกย้ายฝูงม้า​ทั้งหมด มา​พร้อม​กับการตั้งสถานีการค้า​ที่ด่านขุนทดนี้
ด้วย​ความใส่ใจจึง​ใช้เวลาเพียงสิบปีก็​สามารถเพาะพันธุ์ม้าลักษณะดี​ได้ถึงสี่ร้อยห้าสิบตัว ​แต่กลับเลือกคัดสรรเฉพาะม้า​ที่มีลักษณะชั้นเลิศ​ได้หนึ่ง​ร้อยห้าสิบตัว แล้ว​มอบ​ทั้งหมดนั้น​ให้แก่เจ้าขุนหาญ ​เพื่อ​เป็นการตอบแทน​ที่เคย​ได้ช่วยชีวิตของซุนยี่หลงไว้

คอกม้าของซุนยี่หลงเลือกทำเล​ได้อย่างดีเยี่ยม แลเห็น​เป็น​ที่ลาดเอียงปกคลุม​ไปด้วยผืนหญ้าสีเขียวขจี สลับ​กับดอกกระดุมทองสีเหลืองกระจ่างพร่างพรายเต็มผืนดิน ด้านล่างมีลำธารกรวดขนาดเล็ก​ที่มีน้ำจากภูเขาไหลผ่านตลอด​ทั้งปี ข้างลำธารปลูกไว้ด้วยเพิงยาวสำหรับให้ม้าหลบแดดฝน อยู่​สิบกว่าหลัง ​และ​ระหว่าง​แต่ละหลังนั้น​ ก็ปลูกเรือนพักสำหรับผู้ดูแลคอกม้า​เพื่อให้​สามารถดูแลฝูงม้า​แต่ละฝูง ​ที่ตนเองรับผิดชอบ​ได้อย่างไกล้ชิด
เจ้าขุนหาญชักชวนเหล่าองครักษ์สำรวจดูอย่างถี่ถ้วน ​และให้ทุกคนช่วยกันจดจำ ​พร้อม​ทั้งซักถามรายละเอียดต่างๆ​จากซุนยี่หลง ​เพื่อ​ที่​จะนำ​ไป​เป็นแบบอย่างในการสร้างฝูงม้า​ที่เมืองราด

"ผืนดิน​ที่ลาดเอียง ​เพื่อระบายน้ำอย่างรวดเร็วมิให้ท่วมขัง ​ซึ่งอาจก่อให้เกิดโรคอื่นๆ​ติดตามมา​ได้ อีก​ทั้งนิสัยของม้าชอบ​ที่ราบกว้าง ไม่ชอบ​ที่ชื้นแฉะ มันอาจ​จะชอบเล่นน้ำบ้าง​เป็นบางครั้งคราว ​แต่นิสัย​โดยทั่ว​ไป ชอบโลดแล่นอยู่​บนทุ่งกว้างมากกว่า"
ซุนยี่หลงอธิบาย ​ทั้งหมดจึงร้องอ้อ​และเข้าใจว่าเหตุใด คอกม้าจึง​ต้องเลือกทำเลมีลักษณะ​ที่ผิดแผกแตกต่างจากคอกควาย ​ที่​ต้องมีปลักไว้ให้มันนอนแช่ ​แต่ดู​ไปก็คล้ายคลึง​กับเพนียดช้างของเจ้าขุนหาญ ​แต่มี​ความ​เป็นระเบียบเรียบร้อย​​และคำนึงถึงการกินการอยู่​ของมันมากกว่าช้าง ​ที่ปล่อยให้มันหากิน ต้นไม้ใบหญ้าในป่า ตามอัธยาศัย

"นอกจากหญ้า​และน้ำ​ที่สะอาดสมบูรณ์แล้ว​ เรายัง​ต้อง​ใช้สมุนไพรป้อนให้แก่ม้า​เพื่อป้องกันบำรุงร่างกาย​และรักษาโรคบางชนิด ​ซึ่งเรา​ได้ทำแปลงเพาะปลูกไว้​ที่ปลายลำธารท้ายคอกม้า ขากลับจากรับเชลย​ที่เมืองกัมโพชแล้ว​ ให้ท่านมาแวะรับต้นกล้า​ไป เราให้คนจัดเตรียมไว้ให้ครบครัน"
กล่าวเสร็จ ก็ชักม้านำ​ทั้งหมดควบเหยาะย่าง​ไปยังแปลงสมุนไพร จนกระทั่งถึงยามบ่าย ดวงตะวันทอแสงแผดกล้า ​ทั้งหมดจึงพากันกลับสถานี